De Europawerkgroep heeft Europarlementslid Bas Eickhout op donderdag 1 november gevraagd om de aftrap te doen voor een nieuw seizoen waarin de voorbereiding van de Europese verkiezingen in 2014 centraal zal staan. Wat gaan we inzake Europa doen om het verloren vertrouwen terug te winnen? Welke onderwerpen staan op de agenda en hoe kijken de Europese Groenen daar tegen aan?

In 2013 zullen we moeten werken aan een stevige basis voor de verkiezingen in 2014, eerst de lokale, dan de Europese. In de campagne zullen die met elkaar moeten worden verbonden, volgens Bas. En niet alleen om financiële redenen. Maar wacht niet op de campagne, dan ben je te laat. We moeten al veel eerder laten zien waar we voor staan en daarvoor medestanders werven.

Wat gaat er zoal spelen het komende jaar?

We zullen er rekening mee moeten houden volgens Bas dat de crisis in 2013 echt voelbaar gaat worden. We zitten nu in een pauze, maar er is nog niets opgelost. De belangrijkste vraag gaat dan worden: hoe ziet het sociale gezicht van Europa er uit? Dat zal voor de Europese groenen een lastig verhaal worden. We hebben te maken met de concurrentie van het grijze links, de sociaal-democraten (Hollande bijvoorbeeld) die vast zitten op klassieke inkomens- en industriepolitieke maatregelen voor de werkende bevolking. We hebben ook te maken met het nationalistische sentiment in deze stroming, zoals verwoord door bijvoorbeeld de SP. Alles voor ónze mensen. Daartegenover moeten we als Groenen het verhaal zetten van de internationale solidariteit, meer concreet de solidariteit tussen noord en zuid in Europa. En we moeten het unieke van ons verhaal veel beter uitwerken en verkopen dan we afgelopen zomer hebben gedaan. GroenLinks was de enige partij die in de CPB berekeningen zorgde voor zowel nieuwe banen als voor verdeling van de welvaart. GroenLinks biedt een alternatief voor zowel de sociaal-democraten die alléén naar de verdeling kijken, als voor de liberalen die met de banen die ze scheppen ook de ongelijkheid groter maken. Dat heeft alles te maken met de plannen uit de Green New Deal, nieuwe banen die tegelijk ook meer duurzaamheid opleveren. Bas: "Maar je moet niet alleen de windmolens in die plannen naar voren halen. Dat is te kaal en te koud. Het gaat er om de verbinding te maken met solidariteit, bestrijding van armoede, het verminderen van sociale ongelijkheid."

Een tweede onderwerp dat vanaf december de actualiteit zal bepalen is de hervorming van Europa, de plannen van Van Rompuy. We moeten nog zien hoever de Europese top gaat komen, maar het is toch wel erg waarschijnlijk dat we een Europa-in-twee-snelheden zullen krijgen. Naast een Europees Parlement ook een europarlement, enzovoorts. Onzeker is nog of de top ook aan zal sturen op een nieuwe Conventie, iets waar de Groenen voorstander van zijn om de nieuwe uiteindelijk ook goed en democratisch te kunnen legitimeren. Het zou volgens Bas goed zijn als alle partijen voor de verkiezingen van 2014 een concreet plan voorleggen aan de bevolking voor de richting waarin we de EU verder moeten ontwikkelen. Dan krijg je een soort referendum-vooraf, dat een rol kan spelen in de Conventie die het Verdrag van Lissabon zal moeten aanpassen. De EGP is inmiddels al bezig met zo'n plan. Het zal tijdens de Council-vergadering in Athene (9-11 november) worden besproken en op de voorjaarsvergadering zal er over besloten worden.

De klimaatverandering kan opnieuw op de agenda komen als het IPCC eind 2013, begin 2014 met nieuwe rapporten komt. Niet ongunstig voor ons bij de verkiezingen. Ook de energiepolitiek zal in onze aandacht moeten blijven. Verder moeten we de piraten als concurrent in de gaten houden. Ook op dat punt heeft de EGP inmiddels voorbereidingen getroffen voor een aansprekend profiel van de Europese Groenen op het gebied van digitale rechten.

Uitbreiding van de EU zal anders dan bij voorgaande verkiezingen waarschijnlijk geen belangrijk punt meer worden. Volgend jaar komt Kroatië er bij. Andere Balkanlanden staan op de drempel, maar dat zal nog wel even duren. Voor Turkije worden de Duitse verkiezingen van eind 2013 belangrijk, er is nu nog veel tegenstand bij de CDU, maar SPD en Grünen zouden het roer om kunnen gooien.

De discussie met Bas concentreerde zich vooral op de vraag: wat gaan we in GroenLinks doen? Een belangrijke opgave zit volgens meerdere discussianten in het inschakelen van de vele basisbewegingen die er op het gebied van de duurzaamheid, maar ook op andere gebieden bestaan. Er gebeurt zoveel, lokaal, maar ook op Europese schaal. Overal waar mensen zelf in actie komen voor een meer duurzame en sociale samenleving moet GroenLinks zich laten inspireren. Dat is een eerste prioriteit voor het komende jaar.