Op 30 oktober 2014 was er een expertmeeting georganiseerd door de internationale werkgroepen van GroenLinks (werkgroep Internationale Samenwerking, werkgroep Midden Oosten en Europawerkgroep).

Who’s in the driver’s seat?

Dat werd de centrale vraag tijdens de expertmeeting over interventies.

De vraag werd opgeworpen door Georg Frerks over de relatie tussen militaire en civiele partijen tijdens een interventie. Militair expert Peter Wijninga en alle anderen waren het er over eens dat de beslissingen in het civiele domein genomen moeten worden, maar zijn kanttekeningen werden ook goed verstaan. Wat er tijdens een geweldstreffen gebeurt is niet altijd netjes te voorspellen en in te kaderen, dus dan komen er toch wel degelijk grote ad-hoc beslissingen bij de commandant te liggen. Pepijn Gerrits merkte verder op dat wat het probleem ook precies is, alleen militair ingrijpen nooit de oplossing is. Locale en internationale NGO’s, de belanghebbende partijen, en alle andere actoren in het veld spelen een belangrijke rol in het opbouwen van een duurzaam democratisch bestuur. Want hoewel democratie niet perse volgens westers model hoeft te zijn, lijkt een democratie in brede zin toch dé remedie voor het echte probleem, waarvan geweld het symptoom is.

Ondanks al deze wijsheid bleef het dilemma wanneer wel en wanneer niet te interveniëren, toch een beetje in de lucht hangen merkte  GroenLinks Europarlementarïer Judith Sargentini op. Zij vertolkte ook de breed gedragen gedachte dat de Groenen elkaar moeten opzoeken in de besluitvorming omtrent dit soort vraagstukken, en dat de EU daarvoor een belangrijk platform is. Want dat Nederland alleen niet veel kan uithalen is wel duidelijk. Peter Wijninga bevestigde haar stelling dat het toewerken naar een geïntegreerde Europese krijgsmacht voor de hand ligt, maar stelde dat een gemeenschappelijk buitenlandbeleid misschien wel belangrijker is.

Daar was het panel het roerend mee eens, want met een goed gezamenlijk Europees buitenlandbeleid wordt wellicht de kans kleiner, dat militair moet worden ingegrepen.  Militair ingrijpen is per slot van rekening een stap die je eigenlijk niet wilt nemen. Het is het gevolg van het falen van de betrokken actoren om tot een houdbare consensus te komen. En misschien schuilt daarin wel dé les van deze expertmeeting: bij een kansrijke interventie is er niet één partij die stuurt, met verder alleen maar passieve inzittenden. Het wordt pas weer vrede als íedereen meestuurt.