In Nieuw Zeeland loopt het redelijk goed, maar zit wel erg veel macht bij de uitvoerenden, waarbij op belangrijke dossiers zelfs het parlement geen zeggenschap meer heeft (bijvoorbeeld bij internationale verdragen). Een heel groot deel van de kiezers heeft geen vertrouwen in de politiek en stemt dan ook niet.
In Engeland bestaat een van boven opgelegd systeem van verkozen burgemeester, waardoor bv. in Liverpool de landspolitiek via die burgemeester teveel macht heeft gekregen. Daarnaast is er het landelijke geografisch vertegenwoordigingssysteem. Op 1 of andere manier moet dat wel blijven, omdat mensen zich dan meer vertegenwoordigd voelen.
In Chili is slechts een klein deel van de kiezers geregistreerd en heersen nog de naweeën van de Pinochettijd: mensen houden zich afzijdig, politici zijn erg corrupt.
In de gesprekken na de uiteenzettingen blijkt dat iedereen erg voor directe vertegenwoordiging is, maar wel met goede waarborgen voor eerlijk kiesproces en geen druk vanaf andere (lands)lagen of via de pers. Het Brexit-referendum is een goed voorbeeld van hoe met veel liegen en valse voorstelling van zaken een proces van direct stemmen ook fout kan lopen. Zie de grote hoeveelheid mensen die naderhand spijt hadden. Hoe zorg je ervoor dat mensen goed zijn geïnformeerd, zonder concessies aan vrijheid van meningsuiting en pers? Onderwijs en opleiding zijn van belang. Niet alleen inhoudelijk maar ook mbt democratische waarden.
Om mensen weer macht en vertrouwen te geven in het politieke proces zitten Groenen in een lastige positie. Als je niet in de regering zit, kan je niets veranderen en geen vertrouwen opbouwen. Als je dat die verbeteringen niet kan laten zien, zullen mensen niet op jou of zelfs helemaal niet gaan stemmen.
Daarom is het voor de Groenen als politieke partijen van belang (ook) op grassroot-niveau te werken en mensen op die manier te bereiken. Concrete ondersteuning en empowerment.
Voor Burundi is de grassroot-ondersteuning op dit moment de enige manier: help concreet, zorg daarbij voor incorporatie van de groene waarden en verspreid daarmee tegelijk de boodschap van hoop en dat ergens in de toekomst democratie de goede weg zal moeten zijn. Ook hier geldt: vrouwen zijn daarbij een belangrijke doelgroep.
Als je wel ergens in de regering zit, werk dan direct zichtbaar anders: meer transparant, meer met betrekken van burgers (bv met een citizens assembly), en zorg voor meer toegang voor specifieke groepen, zoals vrouwen.
Groenen zouden multilaterale systemen voor controle op democratische processen moeten promoten, maar oppassen dat het geen nieuw kolonialisme wordt. Culturen die hun eigen goedwerkende systemen hebben om burgers een stem te geven en bewoners te betrekken hoeven niet over naar een westers-georiënteerd democratisch systeem.
Verder moeten we er overal op aandringen dat ook mbt politiek partijen de waarden van transparantie en controle op democratisch gehalte, waar komen de financiën vandaan etc. aan de orde komt en beter wordt geregeld.
Wellicht is een systeem waarin geregeld is dat er een maximaal bedrag aan campagne mag worden besteed wel een goed idee, om de invloed van grote bedrijven en hun lobby aan banden te leggen.
