Even was er hoop op een doorbraak naar echte Europese verkiezingen. De progressieve Britse liberaal Andrew Duff kreeg dit voorjaar in een commissie van het Europese Parlement een meerderheid voor zijn voorstel om 25 parlementariërs te laten kiezen via Europa-brede kieslijsten. Een plenaire behandeling van het voorstel is nog even uitgesteld uit vrees dat het in de deze vorm geen meerderheid zou halen. Een discussie tussen Europese Groenen tijdens de 'Summeruniversity' in het Poolse Slubice liet zien dat er ook daar nog wel wat aarzelingen zijn.
Het is al een lang gekoesterde wens, ook binnen GroenLinks, om de nationale weg naar het Europese parlement op termijn geheel en om te beginnen gedeeltelijk te vervangen door een partijpolitieke weg (zie hoofdstuk 10 van ons verkiezingsprogramma). De politisering van het Europarlement is er bij gebaat als de Europese achterban zich verdeelt in stromingen in plaats van zoals nu in landen. Het gaat daar uiteindelijk vooral om grensoverschrijdende onderwerpen waarvoor politieke keuzes moeten worden gemaakt. In de praktijk laat het parlement nu ook al vaak duidelijk partijpolitieke verschillen zien. Toch stellen veel afgevaardigden zich, net als hun regeringen in de Europese Raad, nog steeds op als vertegenwoordigers van landen in plaats van als gedelegeerden die gekozen zijn op een bepaald politiek program. Dat komt door de verkiezingsprocedures: elke afgevaardigde moet in zijn of haar eigen land gekozen worden.
Hoe kan hierin verandering worden gebracht? Tijdens de "SummerUniversity" organiseerde het netwerk van Individual Suypporters van de EGP naar aanleiding van de voorstellen van Andrew Duff een discussie met Benoît Lechat (Ecolo), Bas Eickhout (MEP en een van de initiatiefnemers van het netwerk van individuele steunleden) en Edouard Gaudot, adviseur van de Groenen in het EP en lid van de Spinelli-groep.
Groenen zijn van oudsher federalisten betoogde Lechat. Wat niet wil zeggen dat we op Europees niveau een kopie willen hebben van de nationale democratie (Gaudot). De Groene fractie was de enige die integraal achter Duff's voorstellen stond. Maar er waren ook nogal wat praktische zaken uit te werken. Hoe komen de lijsten tot stand, bv.? Zullen ze worden gebruikt om mensen binnen te loodsen die in eigen land geen enkele kans maken? Gaan de kopstukken op de lijst staan, met het risico dat ze niet gekozen worden, terwijl ze via de nationale lijst zeker wel gekozen zouden worden?
Het standpunt van de Groene fractie wordt volgens de Fin Panu Laturi niet gedeeld door de Finse en Deense Groenen. De band tussen kiezer en gekozene vindt hij essentieel. In Finland weegt de regionale afvaardiging erg zwaar, ook naar het Europese parlement. Panu is bang voor de dominantie van de grote landen op Europese kieslijsten. Ook van de kant van de Engelse Groenen kwam een gereserveerde reactie. Praktische problemen moeten wel eerst opgelost worden voordat we met zo'n voorstel in zee gaan, vond Ute Michel.
Waarom zijn we eigenlijk voor Europese kieslijsten? Wat is het probleem? Deze vraag van Arno Uijlenhoet was de inleiding voor een verbreding van de discussie, even los van de praktische aspecten van een institutionele hervorming. Uiteindelijk gaat het volgens Bas Eickhout natuurlijk om het realiseren van een Europees debat. We hebben het steeds over Europa-brede issues, maar we voeren het debat uitsluitend binnen enge nationale grenzen. Waarom spreekt een Nederlands parlementslid niet in Athene over de steun aan Griekenland? Of een Fin in Portugal? Ook zonder institutionele hervormingen is het natuurlijk nu al mogelijk om op Europees niveau over Europese politieke problemen te debatteren. De politiek loopt helaas jaren achter bij het bedrijfsleven en andere maatschappelijk sectoren waar men de nationale grenzen al heel lang gemakkelijk overschrijdt om tot zaken te komen.
Dat Europese debat, waar we tijdens de SummerUniversity voorbeelden van hebben gezien, moet frequenter plaatsvinden, ook binnen de Europese Groene familie. Daar was iedereen het wel over eens. Op de lange duur komen die Europese kieslijsten er dan ook wel.