De EGP-Council heeft tijdens de voorjaarsvergadering in Madrid het beleidsdocument "Green views on digital rights and digital commons" vastgesteld. Hierin geven de Europese Groenen hun visie op de rechten van consumenten en internetgebruikers op toegang tot het net, privacy, vrije meningsuiting en het delen van informatie. Voor dat laatste onderwerp is het stuk in Madrid nog ingrijpend aangepast om overeenkomstig de wens van een meerderheid in de Council een goede balans te krijgen tussen de rechten van de gebruikers en die van de auteurs.
Met het oog op de Europese verkiezingen in 2014 heeft de Europese Groene Partij enkele jaren geleden een werkgroep in het leven geroepen met de opdracht een stuk te schrijven waarin de visie van de Europese Groenen op digitale rechten is vastgelegd. Deze werkgroep, onder voorzitterschap van Europarlementariër Jan Philipp Albrecht (foto), heeft na een aantal sessies een stuk opgeleverd dat de Council in Madrid op 12 mei j.l., na de nodig aanpassingen heeft aanvaard.
Het heeft er tot op het laatst om gespannen of er een meerderheid te vinden was voor het afronden van de besluitvorming in Madrid. Aanvankelijk stond het Committee op het standpunt dat de meningsverschillen over het deel van de tekst inzake het auteursrecht zo groot waren dat er nu nog niet een besluit genomen kon worden over dit hoofdstuk. Op de achtergrond speelden verschillen van inzicht binnen de Duitse fractie over dit onderwerp en grote bezwaren bij de Finnen tegen vergaande hervorming van het auteursrecht. Een meerderheid van de werkgroep stemde echter voor het voorstel om op z'n minst te proberen overeenstemming te krijgen voordat dit heikele onderwerp zou worden opgeschoven naar een volgende bijeenkomst. Na veel formeel en informeel onderling overleg en de uitwisseling van diverse amendementen bleek het toch mogelijk de besluitvorming af te ronden. Het resultaat is hier te vinden.
De Europese Groenen kunnen met dit stuk een duidelijke en op sommige punten gedetailleerde visie laten zien op allerlei aspecten van de burgerrechten in een digitale wereld. Voor de Groenen is de digitale infrastructuur op de eerste plaats een gemeenschappelijke, openbare ruimte (digital commons) waar iedereen toegang heeft, vrij kan communiceren en informatie kan delen. Verruiming van de toegang tot het internet en het wegnemen van bestaande belemmeringen zijn dan ook belangrijke doelen. Daarnaast bevat het stuk uitgewerkte doelen die de privacy en de veiligheid van de internetgebruiker moeten garanderen. Het overal vastleggen en voor onbepaalde tijd opslaan van persoonlijke gegevens moet worden gereduceerd. Zogenaamde cloud-diensten moeten onder Europese jurisdictie gebracht worden. En de Europese richtlijn voor dataretention mag, als het aan de Groenen ligt worden afgeschaft.
Het internet verruimt de mogelijkheden voor culturele en politieke participatie. De Europese Groenen zijn voorstander van Open Access in de wetenschap, het gebruik van Open Source en een grotere openbaarheid van informatie uit de overheidssfeer. E-voting vindt de EGP nog niet veilig genoeg om op grote schaal toe te passen. In het buitenlands beleid en de buitenlandse handel zou de EU digitale burgerrechten mee moeten wegen.
De lastigste opgave van de werkgroep was het vinden van een fair balance tussen de belangen van consumenten enerzijds en producenten (auteurs) anderzijds. In de plenaire sessie over dit onderwerp was er nog geen duidelijke oplossing in zicht. Een duidelijke afbakening van commerciële en niet-commerciële content was een eerste stap naar overeenstemming. Helaas kon over de termijn waarbinnen auteursrechten uitgeoefend kunnen worden geen oveeenstemming worden bereikt. Het compromis is nu: het moet in elk geval korter dan in de huidige wetgeving. Verder is het standpunt over downloaden en delen van informatie onder druk van de Finnen aanzienlijk afgezwakt. Downloaden moet wel overal legaal worden (dus: afschaffing van z.g. 'three-strikes'-wetgeving). Delen is alleen toegestaan als er sprake is van een niet-commerciëel doel, een private context en een kleine schaal. Vervolging moet beperkt blijven tot het met commerciëel oogmerk verspreiden van auteursrechtelijk beschermd materiaal.
Het laatst woord is hierover zeker nog niet gezegd. Maar we zijn er uit gekomen en er ligt een goed, verdedigbaar stuk waarmee we de verkiezingscampagne in kunnen. Ook in GroenLinks, want een groot aantal punten uit het verkiezingsprogramma van GroenLinks zijn in de visie van de Europese Groenen meegenomen.