Onder het motto "Europe, make it or break it" hielden de Europese Groenen van 8 tot 11 september hun tweede Summer University in Frankfurt (Oder) en Slubice, het Poolse stadje aan de overzijde van de rivier. Iedereen was er en alle actuele onderwerpen werden besproken. Een impressie.
De plaats van samenkomst heeft iets symbolisch. Op de grens van Duitsland en Polen zijn we te gast bij twee universiteiten, die beide veel internationale studenten hebben: de Europauniversiteit Viadrina in Frankfurt(Oder) en - op loopafstand, even de brug over- het Collegium Polonicum in Slubice. We zijn hier in het centrum van Europa, houdt Rebecca Harms ons, westerlingen die menen dat het ver reizen was, voor bij de opening op vrijdagmiddag.
In het 's avonds doodstille provinciestadje beginnen we meteen met "Europe in the world". De 85-jarige amerikaan Norman Birnbaum komt echter maar moeilijk los van de militairistische, imperialistische politiek van zijn eigen regering. Zijn afsluitende boodschap: laat Europa met een Green New Deal een voorbeeld zijn voor de VS, zoals ooit de New Deal ook geïnspireerd was op de Europese sociaal-democratie.
Een tweede plenaire sessie is gewijd aan het door Groenen zozeer gewenste afscheid van de atoomenergie. Jürgen Trittin laat zien dat de Duitse "Ausstieg" en de overgang naar duurzame energiebronnen een economisch succes is (nieuwe banen en export van energie). En ook een succes voor de democratie. De nieuwe, gedecentraliseerde energiebronnen geven burgers weer grip op hun energievoorziening. En we zijn niet langer afhankelijk van de atoommonopolies.
Zover is het allemaal nog lang niet in Polen zegt Katarzyna Michalowska-Knap. Daar gebeurt het omgekeerde. Atoomenergie wordt positief benaderd en over "renewables" wordt nauwelijks gesproken. Misschien is Frankrijk voor haar een inspirerend voorbeeld. In het land van tig kerncentrales begint de oppositie ook te groeien, zegt Yannick Tadot, medewerker van presidentskandidaat Eva Joly. Les Verts bestrijden met succes de mythes die er rond kernenergie hangen. Nu de socialisten nog allemaal overtuigen.
De derde plenaire sessie, op zaterdagmorgen in Slubice, is gewijd aan het populisme. De Green European Foundation presenteert voorafgaand aan het debat een boek over dit onderwerp. Een korte weergave van de bijdragen van de drie sprekers vind je hier.
De duiding die de wetenschappers Karin Priester (em. prof. Universiteit Münster) en Dick Pels (socioloog, directeur van het wetenschappelijk bureau van GroenLinks) aan de recente, 21e eeuwse uitingen van populisme geven roepen vele reacties op. Priester's stelling dat het populisme een reactie is op het verval van de mainstream politiek en de grote partijen wordt niet door iedereen gedeeld. Dat populisten ook goede vragen kunnen stellen en dat het probleem vooral is dat zij foute antwoorden geven steekt Danny Cohn-Bendit in het verkeerde keelgat. De heftige protesten van de voorman van de Europese Groenen roepen vervolgens een hele reeks, meer genuanceerde reacties op.
Het populisme confronteert ons ook met onze eigen idealen van vrijheid, individualisme en directe democratie, meent Dick Pels. Daar moeten we eens goed over nadenken. Ulrike Lunacek, het Oostenrijkse Europarlementslid, vond dat bij de populisten sprake was van een misbruik van die idealen. Ze gebruiken ze tegen mensen met een andere huidskleur en dat mogen we nooit accepteren.
Het is duidelijk: meer dan bij alle andere onderwerpen die in de plenaire sessies aan bod zijn geweest is hier sprake van onenigheid (of onzekerheid) over de juiste interpretatie van wat er gebeurt en wat we er aan moeten doen.
Meer informatie en links naar blogs en video's:
http://www.green-summer-university.eu/
http://www.greenyourope.net/2011/09/22/european-summer-university/