‘Energy, Democracy and the Challenge of Fracking’

Schaliegas? Frack off!

De strijd tegen de winning van schaliegas (fracking) is bijzonder fel en actueel in Engeland, maar speelt in veel meer landen. (Ook in Nederland waar onder meer het Engelse bedrijf Cuadrilla graag schaliegas wil winnen.) De deelsessie over dit onderwerp is dan ook energiek en activistisch. Andrew Cooper van de Green Party of England and Wales (GPEW) leidt de sessie met humor.

Er zijn meer dan genoeg argumenten tegen de winning van schaliegas, terwijl er nauwelijks argumenten voor te bedenken zijn. Bovendien zijn er genoeg duurzame alternatieven, die niet alleen schoner en veiliger maar zelfs ook veel rendabeler zijn. Lokale gemeenschappen moeten niet bruut verstoord worden door de winning van fossiele energie, maar juist de kans krijgen om zelf op een duurzame manier in hun eigen energiebehoefte te voorzien. Met een knipoog naar de slogan van de Brexit-voorstanders is het tijd voor een ‘Fraxit: Take Back Control’.

Medestanders

De winning van schaliegas heeft eigenlijk alleen nadelen. Het is de vraag of het economisch veel oplevert, maar het kan wel grote negatieve gevolgen hebben. Het brengt het drinkwater en de gezondheid in gevaar en kan voor veel overlast zorgen, waar iedereen van links tot rechts zich zorgen over maakt. Het brengt bovendien de bruikbaarheid van landbouwgrond en daarmee de voedselvoorziening in gevaar, waar boeren zeker niet blij mee zijn. Iedereen is een belanghebbende. De strijd tegen schaliegas heeft daardoor gelukkig veel medestanders en leidt tot nieuwe bondgenootschappen.

Ook lokale overheden sluiten zich daar vaak bij aan, omdat ze hun eigen grondgebied en inwoners willen beschermen. Helaas fluit de nationale overheid die lokale overheden dan vaak nog terug. Daarmee brengt de nationale overheid dan niet alleen het milieu en de gezondheid in gevaar, het ondermijnt ook de lokale democratie, wat nog meer protest oproept. Zoals een van de sprekers het zegt: “Als je een land wilt radicaliseren, moet je het bedreigen met fracking.”

‘Fracktivisten’

De snelgroeiende internationale beweging tegen schaliegas brengt dus veel verschillende groepen bij elkaar en vaak zijn er goede banden met Groene politici. De beweging van anti-schaliegasactivisten (‘fracktivisten’) boekt al veel politieke, juridische en publicitaire successen. De sprekers van de sessie geven daar inspirerende voorbeelden van: Tina Rothery van de ‘anti-fracking Nanas’ (‘oma’s tegen schaliegas’) in de Engelse regio Lancashire; Boris Sandov van Frack-Free Bulgaria en de Bulgaarse Groene Partij; en Greg Barber, leider van de Australische Groenen in de deelstaat Victoria.

De voorstanders van schaliegas proberen de activisten in diskrediet te brengen door ze ten onrechte in een terroristische hoek te plaatsen als ‘domestic extremists’. Zeker voor de oma’s tegen schaliegas geldt dat ze eerder ‘extremely domestic’ zijn, oma’s bezorgd over de gezondheid en toekomst van hun kleinkinderen.

Helaas blijkt het vaak nog wel lastig te zijn om media-aandacht krijgen, zeker in een land als Engeland waar de grote kranten in handen zijn van een beperkt aantal mediamagnaten met commerciële belangen. Gelukkig kan dit steeds beter gecompenseerd worden via social media en eigen verslagen en video’s, die ook steeds vaker worden opgepikt door lokale media.

Klimaatbeleid

De acties tegen schaliegas zetten mensen aan het denken. Doordat ze tot de conclusie komen dat schaliegas slecht is, gaan ze ook twijfelen aan fossiele brandstoffen in het algemeen en steeds positiever staan tegenover duurzame alternatieven. Lokale protesten tegen schaliegas worden zo steeds sterker verbonden met een internationale strijd tegen klimaatverandering. Een sterker klimaatbeleid is ook dringend nodig, zodat de fossiele sector kosten en risico’s niet langer af kan wentelen op de samenleving en zodat er snel meer investeringen in duurzame energie komen.