Schone lucht is een onderwerp dat in veel plaatsen door GroenLinks in de verkiezingscampagne op de agenda wordt gezet. Het is een onderwerp dat ook kansen biedt om de verbinding te leggen met de Europese verkiezingscampagne. Want de EU speelt een belangrijke rol bij de bevordering van schone en gezonde lucht, zo liet Huib van Essen van het Delftse ingenieursbureau CE zien op een bijeenkomst van afdeling Utrecht.
Het politiek café van de afdeling Utrecht van 13 november was gewijd aan Utrecht en Europa. Omdat luchtkwaliteit hier een hot item is was ir. Huib van Essen, expert op dit gebied, uitgenodigd om te vertellen wat het belang van de EU is voor een schonere lucht.
De urgentie van het probleem wordt meteen duidelijk als je weet dat de vuile lucht nu verantwoordelijk is voor verkorting van de levensduur van stadsbewoners met gemiddeld 12 maanden. De kosten van de luchtvervuiling zijn berekend op 2 miljard per jaar, waarvan de helft veroorzaakt door personenauto's. En dit staat nog los van de CO2 uitstoot van het verkeer die zoals we weten verantwoordelijk is voor de opwarming van de aarde met alle gevolgen die dit met zich meebrengt.
Het belang van de EU bij het terugdringen van deze schadelijke effecten van het verkeer is gelegen in de vaststelling van normen die moeten leiden tot allerlei beleidsmaatregelen van de overheid en innovatie in de (auto)industrie. Zo zijn er luchtkwaliteitsnormen, waarvan het zeer de vraag is of Nederland (en Utrecht) er ook na uitstel tot 2015 aan zal kunnen voldoen. Er is daarnaast een Nationaal Emmissie Plafond (NEC), een brandstofkwaliteitsrichtlijn, een richtlijn hernieuwbare energie en er zijn voertuignormen.
Met al die normen en regels is er in Europa inmiddels al behoorlijk wat bereikt volgens van Essen. Er zijn forse emissiereducties gerealiseerd. Voor een aantal stoffen, zoals zwavel, lood en benzeen is de luchtvervuiling opgelost. Ook de uitsoot van fijnstof en stikstof is inmiddels behoorlijk gereduceerd. En de nieuwste vrachtwagens en personenauto's dragen behoorlijk bij aan deze afname.
Maar er blijft ook nog veel te doen. De huidige normen zijn eigenlijk nog niet goed genoeg voor de gezondheid. De stikstofemissiesvan dieselauto's blijft te hoog. En het verschil tussen de vervuiling in fabriekstesten en in de praktijk wordt steeds groter, zeker als we na verloop van een aantal jaren opnieuw gaan testen. In het geval van de CO2 uitstoot is de druk vanuit Duitsland (de autoindustrie) groot om de normen vertraagd op te voeren. En het gebruik van biobrandstoffen veroorzaakt weer nieuwe problemen.
Op alle niveaus moeten de inspanningen opgevoerd worden. De EU heeft vooral een taak bij het reduceren van de vervuiling aan de bron (het voertuig). Landelijke en lokale overheden kunnen prijsprikkels inzetten om het verkeer te verminderen, alsmede infrastructurele maatregelen, snelhedenbeperking en het instellen van "milieuzones".
De EU normen zijn dus van groot belang om in Utrecht de vervuiling terug te kunnen dringen. Evenzeer zou het helpen als de landelijke overheid lokaal beleid niet dwars zit door verhoging van de maximum snelheden op de ringweg. Utrecht kan met milieuzones, snelhedenbeperking, infrastructurele maatregelen en parkeerbeleid alleen een flink effect sorteren als er op de hogere bestuurlijke niveaus ook de nodige maatregelen worden genomen.
Voor de nieuwe Eurofractie ziet Huib van Essen vooral een taak weggelegd bij het aanscherpen van de luchtkwaliteitsnormen tot een gezonder niveau, waarbij ook rekening moet worden gehouden met het effect van oudere auto's. Voor voertuigen zouden de testprocedures aangescherpt moeten worden en moet er vooral gekeken worden naar de vervuiling in de praktijk. En ook de CO2 normen moeten nog verder worden aangescherpt. Tenslotte zullen biobrandstoffen in het kader van alternatieve energiebronnen onderworpen moeten worden aan duurzaamheidseisen.
[ afdelingen die in het kader van de verkiezingscampagne Huib van Essen ook een keer willen uitnodigen kunnen hem bereiken op het adres: essen(at)ce.nl ]